Remerciez-le!

Remerciez @Admin pour avoir partagé cet document gratuitement, de la manière la plus simple, en partageant sur les réseaux sociaux.

Byczyna Dokumenty, mapy, wspomnienia Opracowanie merytoryczne oraz tekst Maria

Byczyna Dokumenty, mapy, wspomnienia Opracowanie merytoryczne oraz tekst Maria Leś-Runicka Redakcja Anna Gontarz Współpraca redakcyjna TPMJ koło Byczyna w składzie: Grażyna Budak, Andrzej Gontarz, Anna Jurkiewicz, Agnieszka Kozub, Celina Koźmin, Maria Sidełko, Ryszard Sidełko, Krystyna Szpond, Czesława Stencel, Małgorzata Złocka Opracowanie graficzne Agnieszka Gontarz Okładka Zdjęcie makiety Byczyny foto: Andrzej Gontarz Pieczątka na stronie tytułowej Pieczątka urzędu gminy Byczyna użyta w 1847 roku na protokóle ustalania gra nic pomiędzy poszczególnymi wsiami. /Archiwum Narodowe w Krakowie, sygn.WM-562/ Wydawnictwo finansowane ze środków Jaworznickiego Budżetu Obywatelskiego 2016 ISBN 978-83-65438-01-0 Jaworzno, 2016 m J MUZEUM MIASTA JAWORZNA B Y C Z Y N A TPMJ koło Byczyna 2016 Miejska Biblioteka Publiczna w Jaworznie BIBLIOTEKA GŁOWNA Dział Informacji Regionalnej Rynek Główny 17, 43-600 Jaworzno Tel 32/751 91 92 y/13 u A Rozdział i I N W E N T A R Z E 7 Rozdział 2 M A P Y 2 5 Rozdział 3 N A Z W Y M I E J S C O W E 4 o Rozdział 4 W S P O M N I E N I A 4 6 Rozdział 5 B Y C Z Y Ń S K I E A R C H I W U M 6 1 S P O Ł E C Z N E A B lisko 800 lat temu, zaczęła się historia naszej miejscowości - Byczyny. Jakie były początki, tego nikt nie wie. Miejsce przy źródle - obecnym Stoku - musiało wydać się na tyle przyjazne, że pierwsi osadnicy postanowili zostać tu na dłużej. Zbudowano pierwszy szałas, być może chatę i tak to się zaczęto. Byczyna nie dorobiła się własnej legendy. Możemy sobie jedynie wyobrażać jakie były jej początki. Pierwsze szczątkowe informacje pojawiają się w zachowanych dokumentach. Na przykład w Inwentarzach Klucza Sławkowskiego, dzięki którym poznajemy pierwsze nazwiska mieszkańców Byczyny z 1645 roku. To prawdziwa gratka dla genealogów, to właśnie nasi praprapraprapraprapradziadkowie! Zachowała się również księga ochrzczonych w parafii Jaworznickiej z 1670 roku. Jeśli twoja rodzina mieszka w By czynie od kilku pokoleń, jest duża szansa na odnalezienie swoich przodków nawet do kilkuset lat wstecz. Pomogą w tym również spisy ludności odnalezione podczas wybu rzania budynku, w którym miała swoją siedzibę dawna gmina. Zawierają one nie tylko nazwiska, ale również numery domów. Od 1848 roku do 1939 roku stosowano jednakową numerację. W tym okresie przy było budynków od 153 do 559. Aktualnie w Byczynie jest 1320 domów. Konsekwentne używanie stałych numerów domów przez blisko 100 lat, bardzo ułatwia nam poszuki wania swoich przodków. W tym folderze zamieszczamy fragmenty dokumentów i map na podstawie których postanowiliśmy wykonać makietę Byczyny. Odtwarzamy rok 1848. W tym czasie w Byczynie było 153 domów, drugie tyle budynków gospodarczych. W 95% była to zabudowa drewniana. Tylko karczma, dwór/leśniczówka, szkoła, kapliczki oraz kilka domów prywatnych byio murowanych z miejscowego kamienia. Udało się nam przyporządkować poszczególne numery domów do tych na mapie z tamtego okresu, a teraz można je odnaleźć na prezentowanej makiecie. Jeśli ktoś z Państwa będzie zainteresowany poszukiwaniami swoich byczyńskich korzeni, chęt nie pomożemy odszukać konkretną rodzinę i miejsce jej dawnego zamieszkania. Za praszamy do „Byczyńskiego Archiwum Społecznego" które mieści się w Filii Miejskie Biblioteki Publicznej w Byczynie. W końcowej części katalogu zamieściliśmy wspomnienia kilku byczyńskich społecz ników: Genowefy Ciupek, Dionizego Kołodziejczyka oraz Józefa Ćwika. Przedstawiają one obraz życia codziennego Byczyny z początku XX w. Nasz region przez wiele stuleci byt związany z rolnictwem, może to dla naszych dzieci nie jest takie oczywiste? Więc im szczególnie polecamy tą lekturę. Mamy nadzieję, że niniejsza publikacja przyczyni sie do ugruntowania wiedzy miesz kańców o swojej miejscowości. TPMJ Koło Byczyna B Y C Z Y N A - od słowa „bydna" oznaczające miejsce wypasu i hodowli bydła. Na zwa bardzo popularna i starożytna, pochodząca z okresu początków polskiej państwowośd. Aktualnie w Polsce występuje nazwa miejscowa By czyna: 1. kujawsko-pomorskie pow. Nieszawa /1262 r./ 2. łódzkie - pow. Poddębice 3. pomorskie - pow. Bytów koło Miastka 4. opolskie - dzielnica miasta Kluczborka 5. śląskie - dzielnica miasta Jaworzna Pochodzenie nazwy podano według wydawnic twa „Nazwy miejscowe Polski" - słownika Polskiej Akademii Nauk. Zawiera obowiązującą etymologię nazw miejscowośd w Polsce. P O l s M <k\lll M A M A I K I N S T Y T U T I U V K A mi . S M H A I NAZWY MIEJSCOWE P O L S K I Pierwsza wzmianka pisana pochodzi z bulli papieża Grzegorza IX z 26 maja 1229 roku, w której papież bierze pod opiekę posiadłości zakonu benedyktynów w Tyńcu koło Krakowa. W tamtym czasie kościel ne instytucje praktykowały zwyczaj potwierdzania przez papieża ich stanu majątkowego. Wspomnia na bulla obejmuje kilkadziesiąt nazw miejscowości, które dostały się w posiadanie zakonu tynieckiego. Wśród wielu innych wymieniono - „...de Bydna", którą zidentyfikowano jako Byczyna - wieś pod Chrzanowem. Przynależność wsi Byczyna do zakonu tynieckie go została ponownie potwierdzona w przywileju biskupa krakowskiego Pawła z Przemankowa z 15 maja 1287 roku. Treśdą owego dokumentu jest transakcja zamiany. Biskup krakowski przekazuje benedyktynom w Tyńcu dziesiędny ze wsi Lencze i Rzozów leżących w kasztelanii krakowskiej. W za mian zakon oddał biskupowi, między innymi wieś Byczynę położoną w kasztelanii chrzanowskiej. Byczyna była znacznie oddalona od kompleksu dóbr zakonu tynieckiego, natomiast biskup krakow ski posiadał w jaworznickim regionie swoje posia- dłośd. Włączenie Byczyny do jaworznickiego klucza dóbr biskupich byio krokiem zdążającym do koma sacji majątku. Odtąd wieś należała do sławkowskie go klucza dóbr biskupstwa krakowskiego, aż do ich sekularyzacji w 1789 roku. Z „Nazwy miejscowe Polski" pod red. Kazimierza Rymuta (Kraków, 1996): HISTORIA • POCHOlHENłt; • ZMIANY pod i c d j k c u K A Z I M I E R Z A R Y M U T A 4 A B KRAKÓW \"m B y c z y n a ( 1 ) , c z . J a w o r z n a , d a w n i e j w ś , k a t . : Bydna ( 1 2 2 9 ) 1 6 3 4 K T n 2 3 , f a l s . X V ; Byczyna 1 2 8 7 K T n 6 6 ; Byczina 1 4 0 0 K r a k n r 1 0 1 9 9 ; Bi- czina 1 4 7 0 - 8 0 D B I I 1 8 8 ; Byczina 1 5 8 1 Ż D z X I V 35; Byczyna 1880 SG I 4 9 0 ; Byczyna, -ny W U N 1 2 0 2 . — O d a p . byczyna ' m i e j s c e h o d o w l i l u b w y p a s u b y k ó w ' . L i t . : S H G K r I 3 0 0 . KR 6 J O .J~.,t.. 1 : . * . A . . . * iJ9»x< l\fa(^izC' jl$ a- °mi) Nr j & Lig ^ ^ i ^ 1 k^<^° 4 . J \yllCiw'»tl v w a a w / • * ^ * ' fcŁrV*' ^^\£/d*¥rĘ d A v ^^j^la^zj/y A dwu' cf* ' 8 . 'fi K Y 2 2 . rok 1 6 4 5 p a i c y . Q ^ t j l i f l i i * W e n t y J ^ w f . J^P\£3dbm - - - | ^ M h - r o k * 4 M <J*śr Mfl >tum / W intentarzu z 1645 wymienia się posiadłości kmieci, majątek zagrodników i chałupników, np. konie i woły. Szczegółowo wyliczone są takie powinności jak czynsz i pańszczyzna oraz inne obowiązki względem biskupa krakowskiego. Nazwiska kmieci: Valenty Kaiabis Adam Waczlawek Tomas Łyp Jan Kroi Valenty Chudzik Woy Gnielka Yalenty Początek Valenty Macins Woyciech Radek Adam Juta Valenty Spera Jakub Ziętek Adam Surowine Stanisław Psczoła Zagrodnicy: Gdak Kadłubek Piątek Przetacznik Lebuda Chałupnicy: Wojciech Ludwik Sebastian Knap Sebastian Dudek Walenty Knap Wojciech Czop Matys Kozak 9 Któ /Oycin/n. 4 2- 2 , i 2 2 _ 2 . f > 2 f < ^ o o l £ - W a l v< t < k 2 5 . ' ( kJ -7» T ~ t f v ~ $ P ó < y CAic5 4?d2^ (eY j3Wó J— te ^ 0 LiŁ^/^a^T' Ć> j^yifeAw>. -Jcgyi Uha S i u ' f l k j f t u f t c d J a |j2?Ł ;Wj iluMi tCiC &<c - rok 1 6 6 8 Nazwiska kmieci: Sperowie Bracia Piotr Gniłka Wojciech Początek Marcin Radek Wojciech Surowiak Bartosz Ziętek Walenty Kalabisz Tomasz Lisz Jakub Kondyszek Jan Maciąg Wojciech Radek Walenty Kapuścik Kapuścilewska Wojciech Puta Tubynskie Jan Chudzik Woytostwo Pan Gruszczyński Privilegiat Ma kmiecią karczmę, młyn na tych rolach. Las Ten przy tej wsi jodłowy i świerkowy, drzewo młodo ciane i proste. Jest go nakoło pół mile dobre. W nim znaczną szkodę czynią Balniarze. Granice Od Chrzanowa lasem i kopcami niespokojne. Od Ba- lina kopcami niespokojne. Od Ciężkowic górą i ba uploads/Geographie/ byczyna-dokumenty-pdf.pdf