Remerciez-le!

Remerciez @Admin pour avoir partagé cet document gratuitement, de la manière la plus simple, en partageant sur les réseaux sociaux.

SAINT THOMAS D'AQUIN Docteur de l'Eglise COMMENTAIRE DES SENTENCES DE PIERRE LO

SAINT THOMAS D'AQUIN Docteur de l'Eglise COMMENTAIRE DES SENTENCES DE PIERRE LOMBARD Scriptum super Sententiis (1254-1256) © Copyright, traduction et notes par Jacques MÉNARD 2009 Edition numérique http://docteurangelique.free.fr Les œuvres complètes de saint Thomas d'Aquin LIVRE 3 (Deuxième partie, DIST. 15 à 27) Il s'agit de la toute première œuvre de saint Thomas, la première de ses sommes de théologie. Le texte latin est en caractère 12, en bleu. La traduction française est faite à partir de l’édition électronique des Opera omnia de Thomas d’Aquin, réalisée par le professeur Enrique Alarcón, dans le cadre de la publication accessible par ordinateur du Corpus thomisticum (Université de Navarre, 2004). http ://www.corpusthomisticum.org Livre 3___________________________________________________________________2 Distinction 15 – [ ]________________________________________________________________2 Question 1 – [ ]________________________________________________________________________2 Question 2 – [ ]_______________________________________________________________________11 Explication du texte de Pierre Lombard, Dist. 15____________________________________34 Distinction 16 – [ ]______________________________________________________________38 Question 1 – [ ]_______________________________________________________________________38 Question 2 – [ ]_______________________________________________________________________48 Explication du texte de Pierre Lombard, Dist. 16____________________________________54 Distinction 17 – [ ]______________________________________________________________54 Question unique – [ ]___________________________________________________________________54 Explication du texte de Pierre Lombard, Dist. 17____________________________________78 Distinction 18 – [ ]______________________________________________________________79 Explication du texte de Pierre Lombard, Dist. 18___________________________________107 Distinction 19 – [ ]_____________________________________________________________108 Explication du texte de Pierre Lombard, Dist. 19___________________________________131 Distinction 20 – [ ]_____________________________________________________________132 Question unique – [ ]__________________________________________________________________132 Explication du texte de Pierre Lombard, Dist. 20___________________________________153 Distinction 21 – [ ]_____________________________________________________________154 Question 1 – [ ]______________________________________________________________________154 Question 2 – [ ]______________________________________________________________________164 Explication du texte de Pierre Lombard, Dist. 21___________________________________181 Distinction 22 – [ ]_____________________________________________________________181 Question 1 – [ ]______________________________________________________________________182 Question 2 – [ ]______________________________________________________________________189 Question 3 – [ ]______________________________________________________________________200 Explication du texte de Pierre Lombard, Dist. 22___________________________________213 Distinction 23 – [ ]_____________________________________________________________214 Question 1 – [ ]______________________________________________________________________214 Question 2 – [ ]______________________________________________________________________239 Question 3 – [ ]______________________________________________________________________264 Explication du texte de Pierre Lombard, Dist. 23___________________________________280 Distinction 24 – [ ]_____________________________________________________________281 Question unique – [ ]__________________________________________________________________281 Explication du texte de Pierre Lombard, Dist. 24___________________________________301 Distinction 25 – [ ]_____________________________________________________________301 Question 1 – [ ]______________________________________________________________________301 Question 2 – [ ]______________________________________________________________________313 Explication du texte de Pierre Lombard, Dist. 25___________________________________331 Distinction 26 – [ ]_____________________________________________________________332 Question 1 – [ ]______________________________________________________________________332 Question 2 – [ ]______________________________________________________________________352 Explication du texte de Pierre Lombard, Dist. 26___________________________________370 Distinction 27 – [ ]_____________________________________________________________372 Question 1 – [ ]______________________________________________________________________372 Question 2 – [ ]______________________________________________________________________394 Question 3 – [ ]______________________________________________________________________416 Explication du texte de Pierre Lombard, Dist. 27___________________________________424 Livre 3 Distinctio 15 Distinction 15 – [ ] Quaestio 1 Question 1 – [ ] Prooemium Prologue [9291] Super Sent., lib. 3 d. 15 q. 1 pr. Postquam Magister determinavit de his quae Christus cum natura humana assumpsit ad dignitatem pertinentia, hic determinat de his assumptis quae pertinent ad defectum; et dividitur in duas partes: primo determinat de defectibus quos Christus cum humana natura assumpsit; secundo determinat modum quo hujusmodi defectus in Christo fuerunt, dist. 16, ibi: hic oritur quaestio ex praedictis ducens originem. Prima in duas: primo determinat veritatem, secundo excludit errorem, ibi: sed quia nonnulli de sensu in passione humanitatis Christi male sensisse inveniuntur (...) indubitabile faciamus quod supra diximus. Prima in duas: primo ostendit quos defectus cum humana natura assumpsit Christus; secundo ostendit quae fuit causa assumptionis, ibi: hos autem defectus non conditionis suae necessitate, sed miserationis voluntate suscepit. Prima iterum in duas partes: primo ostendit quod Christus in natura nostra accepit defectus poenales, et non culpae; secundo ostendit quos de poenalibus defectibus non assumpsit, ibi: tradit auctoritas quod dominus noster in se suscepit omnia infirmitatis nostrae praeter peccatum. Circa quod duo facit: primo ostendit quos defectus poenales non suscepit ex parte animae; secundo quos defectus corporales non suscepit, ibi: sunt enim plura aegritudinum genera, et corporis vitia, a quibus omnino immunis extitit. Circa primum duo facit: primo ostendit quod Christus non suscepit ignorantiam, aut difficultatem ad bonum faciendum; secundo ostendit quod haec non sunt culpa, sed poena, ibi: sed forte dicet aliquis illa esse peccatum. Sed quia nonnulli de sensu in passione humanitatis Christi male sensisse inveniuntur (...) indubitabile faciamus quod supra diximus. Hic excludit errorem, et duo facit: primo objicit contra errantes; secundo solvit illa quae pro se illi inducebant, ibi: quaedam tamen reperiuntur in sanctorum tractatibus quae praemissis adversari videntur. Et haec dividitur in duas: primo solvit objectiones de passionibus, quas dixerant esse animae tantum, sicut tristitia, et hujusmodi; secundo solvit de illis quae sunt animae per corpus, sicut est dolor sensibilis, ibi: verumtamen magis movent ac difficiliorem afferunt quaestionem verba Hilarii. Circa primum tria facit: primo ponit objectionem; secundo solvit, ibi: ne autem in sacris litteris aliqua adversa diversitas esse putetur, harum auctoritatum verba in hunc modum accipienda dicimus; tertio solutionem confirmat, ibi: unde Augustinus ex his causis volens assumi dictorum intelligentiam, dicit. Verumtamen magis movent ac difficiliorem afferunt quaestionem verba Hilarii. Haec pars etiam dividitur in duas: primo ponit objectionem; secundo solvit, ibi: sed si excussa sensus et impietatis hebetudine, praemissis diligenter intendas (...) dictorum rationem, atque virtutem percipere utcumque poteris. Hic est duplex quaestio. Primo de his defectibus in generali. Secundo specialiter de passionibus animae. Circa primum quaeruntur tria: 1 utrum Christus debuerit assumere naturam humanam cum hujusmodi infirmitatibus; 2 utrum omnes nostros defectus suscipere debuerit; 3 utrum hos defectus quos assumpsit, contraxerit. Articulus 1 [9292] Super Sent., lib. 3 d. 15 q. 1 a. 1 tit. Utrum Christus naturam humanam cum defectibus et infirmitatibus accipere debuit Article 1 – [9293] Super Sent., lib. 3 d. 15 q. 1 a. 1 arg. 1 Ad primum sic proceditur. Videtur quod Christus humanam naturam cum infirmitatibus hujusmodi defectuum suscipere non debuit. Christus enim per suam incarnationem votis antiquorum patrum satisfecit. Isaiae 61, 9, dicitur ad exprimendum desiderium sanctorum patrum: consurge consurge: induere fortitudinem brachium domini. Ergo non debuit venire indutus infirmitate carnis. [9294] Super Sent., lib. 3 d. 15 q. 1 a. 1 arg. 2 Praeterea, hujusmodi defectus poenae sunt. Sed poena non est justa nisi ubi culpa est. Cum igitur absque omni culpa fuerit, videtur quod poenales defectus suscipere non debuit. [9295] Super Sent., lib. 3 d. 15 q. 1 a. 1 arg. 3 Praeterea, contraria contrariis curantur. Sed Christus venerat curare nostras infirmitates. Ergo debuit contraria assumere, scilicet robur et fortitudinem. [9296] Super Sent., lib. 3 d. 15 q. 1 a. 1 arg. 4 Praeterea, ipse venerat ad vincendum Diabolum. Sed vincere est opus fortitudinis. Ergo non debuit assumere infirmitatem. [9297] Super Sent., lib. 3 d. 15 q. 1 a. 1 arg. 5 Praeterea, sicut culpa derogat justitiae, ita infirmitas derogat virtuti. Sed Christus non debuit assumere defectus culpae, ne derogaretur divinae justitiae. Ergo similiter nec debuit suscipere infirmitates poenales, ne derogaretur divinae virtuti. [9298] Super Sent., lib. 3 d. 15 q. 1 a. 1 arg. 6 Praeterea, ipse venerat ad hoc quod homines in divinam cognitionem adduceret. Sed per infirmitates magis a sui cognitione abducebat, ut dicitur Isai. 53, 2: vidimus eum (...) despectum; et sequitur: unde nec reputavimus eum. Ergo non debuit hujusmodi infirmitates assumere. [9299] Super Sent., lib. 3 d. 15 q. 1 a. 1 s. c. 1 Sed contra, Hebr. 2, 18: in eo in quo passus est, et tentatus, potens est et his qui tentantur, auxiliari. Sed Christus ad auxiliandum hominibus venerat. Ergo debuit eorum defectus suscipere. [9300] Super Sent., lib. 3 d. 15 q. 1 a. 1 s. c. 2 Praeterea, Christus venerat ad redimendum genus humanum. Sed opus redemptionis congrue compleri non poterat nisi per passionem, ut infra dicetur. Ergo debuit defectus assumere, secundum quos passibilis fuit. [9301] Super Sent., lib. 3 d. 15 q. 1 a. 1 s. c. 3 Praeterea, Christus ad hoc venerat ut esset mediator inter nos et Deum. Ergo debuit communicare cum utroque. Cum Deo communicavit in justitia. Ergo nobiscum debuit communicare in poena. [9302] Super Sent., lib. 3 d. 15 q. 1 a. 1 co. Respondeo dicendum, quod Christus ad hoc venit, ut humanum genus in Deum reduceret, a quo per peccatum abductum erat. Et ideo sicut mediator, ea quae Dei sunt, in nos transfundit, scilicet gratiam et justitiam; et ea quae nostra sunt, quodammodo in Deum: non autem nostra quae a nobis tantum sunt, non a Deo, scilicet peccata, quia per haec ad Deum non ordinamur, sed magis deordinamur ab eo; sed ea quae a Deo in nobis sunt, quae omnia in se ordinata sunt, et ad ipsum nos ordinantia. Et ideo ea quae fecit in nobis Deus, transtulit in Deum, non quidem in naturam divinam, sed in personam ea assumendo. Fecit autem Deus in nobis naturam, et perfectiones naturae, et defectus poenales, et etiam quosdam naturales, sicut indigentiam cibi, quam etiam homo in statu innocentiae habuisset: et ideo hos defectus simul cum natura in sua persona suscepit: haec enim in sua persona suscipere, est ipsa Deo repraesentare ad placandum ipsum nobis. [9303] Super Sent., lib. 3 d. 15 q. 1 a. 1 ad 1 Ad primum ergo dicendum, quod desiderium sanctorum patrum fuit ut veniret in fortitudine spirituali, scilicet gratiae et scientiae et virtutis, quae per hos defectus quos Christus assumpsit non impeditur. [9304] Super Sent., lib. 3 d. 15 q. 1 a. 1 ad 2 Ad secundum dicendum, quod quamvis culpa non praecesserit in uploads/Litterature/ sentences-livre-3-2.pdf