Remerciez-le!

Remerciez @Admin pour avoir partagé cet document gratuitement, de la manière la plus simple, en partageant sur les réseaux sociaux.

\ DE REGELS OP EEN RIJ t: Vlaamse overheid '(\2 TAALTELEFOON _\ Inhoud VOORAF 4

\ DE REGELS OP EEN RIJ t: Vlaamse overheid '(\2 TAALTELEFOON _\ Inhoud VOORAF 4 BASISBEGRIPPEN IN VERBAND MET SPELLING 6 BASISPRINCIPES VAN DE NEDERLANDSE SPELLING 7 KLINKERS enkel of dubbel, accenttekens 8 MEDEKLINKERS gelijkvormigheid, enkel of dubbel 11 WERKWOORDSPELLING 14 ZELFSTANDIGE NAAMWOORDEN bezitsvormen, meervouden, verkleinwoorden 18 HOOFDLETTERS 22 TUSSENLETTERS tussen-n, tussen-s 32 AANEENSCHRIJVEN aaneen, spatie, koppelteken, trema, apostrof 35 AANEENSCHRIJVEN VAN ENGELSE WOORDEN 52 AFKORTINGEN echte afkortingen, symbolen, initiaalwoorden, letterwoorden, verkortingen 58 AFBREKING VAN WOORDEN 61 Vooraf Deze brochure biedt u een systematisch overzicht van de regels van de Nederlandse spelling. U kunt het overzicht als naslagwerk en als leermiddel gebruiken. De brochure is zo opgesteld dat u de opeenvolgende regels gemakkelijk kunt onthouden en de interne samenhang van de Nederlandse spelling vlot kunt herkennen. Zo kunt u oordeelkundig beslissen als u een woord niet in de woordenboeken vindt of als u twijfelt aan de spellingcontrole op uw computer. WIE LEGT DE SPELLING VAN HET NEDERLANDS VAST? De officiële spelling zoals die in het Groene Boekje en op Woordenlijst.org te vinden is, wordt vastge- steld door het Comité van Ministers van de Taalunie. De Nederlandse Taalunie is de beleidsorganisatie waarin Nederland, België en Suriname samenwerken op het gebied van de Nederlandse taal en letteren. De inhoudelijke samenstelling van het Groene Boekje en Woordenlijst.org is in handen van de Commissie Spelling, die daarvoor samenwerkt met het Instituut voor de Nederlandse Taal (INT). Bij de hervorming van 1995 werd ook besloten dat er om de tien jaar een nieuwe editie van het Groene Boekje moet verschijnen, zodat het betrouwbaar en actueel blijft. In 2005 en 2015 is er een geactualiseer- de editie van het Groene Boekje verschenen. In de editie van 2005 werden alleen aanvullingen en verfijningen doorgevoerd. Die hadden hoofdzakelijk betrekking op woorden en onderdelen van de spel- ling waarvoor nog geen regels bestonden of waar- voor de spellingregels onduidelijk of inconsequent waren gebleken. Om het Groene Boekje toeganke- lijker te maken, werd ook de tekst van de Leidraad met het overzicht van de spellingregels helemaal herschreven. WIE MOET SPELLEN VOLGENS HET GROENE BOEKJE? De spelling volgens het Groene Boekje is verplicht voor de overheid en het onderwijs in België en Nederland. Als u niet tot die doelgroepen behoort, kunt u in principe spellen zoals u wilt. In de praktijk kiezen de meeste mensen ervoor om de officiële spelling te volgen. WAT ZIJN DE VERSCHILLEN TUSSEN HET GROENE BOEKJE VAN 2005 EN DAT VAN 2015? Er is in 2015 niets veranderd aan de spellingregels en de spelling van de individuele woorden. U kunt dus in principe zonder problemen het Groene Boekje van 2005 blijven gebruiken. Het nieuwe Groene Boekje is meer dan de editie van 2005 toegespitst op de specifieke spellingvragen die taalgebruikers hebben. Het bevat met 51.000 trefwoorden de helft minder woorden dan de vorige editie, maar de selectie van de trefwoorden is beter afgestemd op wat de afgelopen jaren het meest werd opgezocht in de onlineversie. Ongeveer 10.000 tref- woorden stonden niet in de vorige editie. Het gaat om nieuwe woorden en moeilijk te spellen woorden die niet voor de editie van 2005 waren geselecteerd. Door de betere selectie is de kans groter dat u het woord dat u opzoekt, inderdaad vindt. HOE VAAK IS DE SPELLING VAN HET NEDERLANDS DE LAATSTE TIJD HERVORMD? Sinds de Tweede Wereldoorlog is de spelling van het Nederlands drie keer hervormd: in 1946-1947, in 1954 en in 1995. Bij de hervorming in 1995 is de dubbel- spelling van bastaardwoorden afgeschaft (produkt/ product), is de schrijfwijze van de tussenklanken -e- en -en- in samenstellingen anders beregeld en zijn de regels voor het gebruik van diakritische tekens (tre- ma, koppelteken, apostrof en accenten) aangepast. / 4 / WAT IS HET ONDERSCHEID TUSSEN HET GROENE BOEKJE EN DE WEBSITE WOORDENLIJST.ORG? Woorden die niet vaak gebruikt worden én geen spellingprobleem opleveren, zijn niet opgenomen in de papieren editie. Het volledige trefwoordenbestand van de Woordenlijst Nederlandse Taal is te raadple- gen in de onlineversie Woordenlijst.org. Die bevat ruim 180.000 trefwoorden, zo'n 70.000 meer dan het Groene Boekje van 2005. Woordenlijst.org biedt ook meer informatie over onder andere de afbreking, de verbuiging en de vervoeging van woorden. ducten die het keurmerk Officiële spelling Taalunie dragen. Als ze zoals deze brochure het spellingkeur- merk dragen, hebt u de garantie dat ze de officiële spelling volgen. WAAR KAN IK SPELLING- ADVIES KRIJGEN? Online: spellingkwesties en andere taalvragen kunt u aan een taaladviseur voorleggen via het vraagformulier op de website van de Taaltele- foon (taaltelefoon.be) of de taaladviessite van de Taalunie (taaladvies.net). U kunt ook mailen naar taaltelefoon@vlaanderen.be. Uw vraag wordt binnen vijf werkdagen beantwoord. Vragen stellen kan ook via Facebook en Twitter. Telefonisch: spellingvragen en andere taalvragen kunt u stellen via de Taaltelefoon. Die is elke werk- dag rechtstreeks bereikbaar van 9 tot 12 uur en op schoolwoensdagen ook van 14 tot 16 uur op het nummer 078 15 20 25. Uw vraag wordt meestal meteen beantwoord. WANNEER VERSCHIJNT DE VOLGENDE EDITIE VAN HET GROENE BOEKJE EN WOORDENLIJST.ORG? De edities van het Groene Boekje en Woordenlijst.org zijn niet langer gekoppeld aan een actualisering om de tien jaar. Zo zal de onlineversie Woordenlijst.org voortaan veel vaker geactualiseerd worden. Nieuwe woorden én woorden die vaak spellingproblemen opleveren, zullen tussentijds toegevoegd worden. WAAR IS MEER ACHTERGROND- INFORMATIE TE VINDEN? Meer uitleg over de actualisering van de spel- ling en andere achtergrondinformatie vindt u op taalunieversum.org/spelling. U krijgt er onder meer een overzicht van de hulpmiddelen die u kunt gebruiken als u de officiële spelling toepast, zoals naslagwerken en spellingcheckers. WAAR IS DE OFFICIËLE SPELLING TE VINDEN? De papieren versie, het Groene Boekje, is verkrijgbaar in de boekhandel. Op de website Woordenlijst.org kunt u de volledige Woordenlijst Nederlandse Taal en de bijbehorende Leidraad gratis raadplegen. Daar- naast kunt u voor de spelling ook altijd terecht in woordenboeken, taaladviesboeken en andere taalpro- / 5 / In deze brochure zijn de officiële regels van het Nederlands toegepast, zoals in het Groene Boekje en op Woordenlijst.org. De brochure draagt het keurmerk Officiële spelling Taalunie. Dat betekent dat ze con- form de officieel geldende spelling is samengesteld. Meer informatie over het keurmerk is te vinden op de website van de Nederlandse Taalunie. Basisbegrippen in verband met spelling Hieronder staan de belangrijkste taalkundige begrippen die nodig zijn om de spellingregels van het Nederlands te kunnen begrijpen. KLANKEN EN LETTERGREPEN KLINKERS zijn de klanken die gespeld worden met de lettertekens a, e, i, o en u, en de combinaties daarvan die geen tweeklank vormen. Ook de y is een klinker als die de klank /i/ weergeeft. Een klinker is kort in bal, bel, bil, bol, bul. Een klinker is lang in baan, been, biet, boon, buur, boek, beul. TWEEKLANKEN zijn de klanken die gespeld worden met de lettertekens au en ou (saus, kous), ei en ij (leiden, lijden), en ui (tuin). Ook de klanken die met de lettertekens ai (bonsai), oi (ahoi), aai (maai), ooi (mooi) en oei (groei) gespeld worden, beschouwen we als tweeklanken. De klanken die met de letter- tekens eeuw (leeuw), ieuw (nieuw) en uw (ruw) gespeld worden, zijn ook tweeklanken, maar we beschouwen de w in de praktijk als een aparte medeklinker. MEDEKLINKERS zijn de klanken die gespeld worden met de lettertekens b, c, d, f, g, h, j, k, l, m, n, p, q, r, s, t, v, w, x en z, en combinaties daarvan, zoals ch, ng, sj en th. Ook de y is een medeklinker als die de klank /j/ weergeeft. LETTERGREPEN zijn de klankgroepen die we onder- scheiden als we een woord scanderend uitspreken (keu•ken•ta•fel, ge•slo•ten). Een lettergreep is open als die op een lange klinker of een tweeklank eindigt (ka•ter, keu•ze, lij•den), en gesloten als die op een medeklinker eindigt (kat•ten, kip•pen, kus•ten). Korte klinkers komen in inheemse woorden alleen voor in gesloten lettergrepen (bal, bal•len). Lange klinkers en tweeklanken komen voor in open en gesloten letter- grepen (baan, ba•nen, keus, keu•ze, tuin, tui•nen). EEN AFLEIDING is een woord dat bestaat uit een grondwoord en een of meer voor- of achtervoegsels (onschuldig). Het grondwoord is het deel van de afleiding dat ook als afzonderlijk woord bestaat (schuld). De voor- en achtervoegsels zijn de delen die niet als afzonderlijk woord bestaan (on- en -ig). VERVOEGING is de vormverandering die nodig is om een werkwoord in een zin te laten passen. We doen dat voornamelijk door aan het grondwoord, de stam van het werkwoord, een uitgang toe te voegen (bijvoorbeeld in de zin ‘Zij wandelden gisteren in het park' voegen we aan de stam wandel van het werk- woord wandelen de uitgang -den toe). VERBUIGING is de vormverandering die nodig is om een zelfstandig naamwoord (tafel/tafels), een voor- naamwoord (ons/onze), een bijvoeglijk naamwoord (groot/grote) en soms ook een bijwoord (vaak/ vaker) bij andere woorden te laten passen. We doen dat door aan het grondwoord een uitgang toe te voegen. EEN ONGELEED WOORD is een woord waarin geen enkele samenstelling, afleiding of vormverandering door een uitgang te onderscheiden is (tafel, hygiëne, ladder, snel, wandel). EEN SAMENKOPPELING is een combinatie van twee of meer woorden uploads/Litterature/ spelling-de-regels-op-een-rij.pdf